Organization

International Festival Wratislavia Cantans

Dirigat

Lawrence Foster

Flûte

Jan Krzeszowiec

Oboe

Maksymilian Lipień

Sänger

Sopran

Joanna Freszel

Orchestra

Polish National Radio Symphony Orchestra

Narodziny muzyki współczesnej

Breslau

Polen

NFM (Narodowe Forum Muzyki)

Narodziny muzyki współczesnej: Concert

Public

Konzert

Genehmigt

Podczas koncertu katowickiej Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia pod batutą Lawrence’a Fostera wysłuchamy fascynujących dzieł czterech kompozytorów, którzy z jednej strony wyznaczali horyzonty muzycznej współczesności, z drugiej zaś podejmowali twórczy dialog z przeszłością.

Pierwszym utworem w programie jest zmysłowe i oniryczne Preludium do „Popołudnia fauna”  Claude’a Debussy’ego, oparte na wierszu Stéphane’a Mallarmégo. Chociaż początkowo budziło duże kontrowersje ze względu na niekonwencjonalną harmonię, szybko zajęło stałe miejsce w repertuarze. Wprawiło także w zachwyt autora literackiego pierwowzoru, który napisał: „Pańska ilustracja do Popołudnia fauna nie dość, że nie tworzy dysonansu z moim tekstem, ale posuwa się dalej jeszcze w nostalgii i świetle, subtelnie, z obezwładniającym uczuciem i okazałością”. Sławny kompozytor i dyrygent Pierre Boulez stwierdził, że powstanie tego dzieła jest początkiem muzycznej współczesności.

Alban Berg z kolei należał do artystów zorientowanej awangardowo drugiej szkoły wiedeńskiej, która za cel postawiła sobie rezygnację z zasad tradycyjnej harmonii. Jednak w odróżnieniu od Arnolda Schönberga i Antona Weberna kompozytor ten odwoływał się do tonalności funkcyjnej, co sprawia, że jego utwory są bardziej przystępne, emocjonalne i liryczne niż prace dwóch wspomnianych autorów. Berg pisał Sieben frühe Lieder w latach 1905–1908. Pierwotnie przeznaczył je na głos i fortepian, a wersja orkiestrowa powstała znacznie później – w 1928 roku.

Fünf Orchesterstücke (Pięć utworów na orkiestrę) Schönberg skomponował w 1909 roku, w szczególnym i trudnym dla siebie okresie, kiedy przeżywał osobisty i twórczy kryzys. Przełożyło się to także na pełen niepokoju, mroczny wyraz nowych dzieł. Na prośbę wydawcy autor opatrzył te kompozycje tytułami: Przeczucia, Przeszłość, Barwy, Perypetie oraz Recytatyw obbligato. Odzwierciedlają one czasy, w których utwory powstały, czasy fascynacji Freudowską psychoanalizą i kluczową dla niej nieświadomością. Zachwyca statyczne brzmienie części trzeciej, która Schönbergowi kojarzyła się z migotaniem słońca na powierzchni jeziora. Artysta zastosował w niej rewolucyjną technikę Klangfarbenmelodie (dosłownie znaczy to „melodia barw dźwiękowych”), polegającą na płynnym przenoszeniu dźwięków w akordach pomiędzy różnymi instrumentami.

Na koniec wysłuchamy Koncertu podwójnego na flet, obój i orkiestrę Györgya Ligetiego. Powstał on w 1972 roku, jest więc najpóźniejszą kompozycją, która znalazła się w programie tego wieczoru. Choć węgierskiego twórcę postrzegano jako radykalnego nowatora, on sam w swoich pismach i wypowiedziach podkreślał fascynację muzyką dawną, zwłaszcza niezwykle skomplikowaną polifonią niderlandzką okresu renesansu. Koncert podwójny jest tego świetnym przykładem – to muzyka skrajna, ewokująca nastrój grozy i niesamowitości za sprawą długo trzymanych dysonansowych współbrzmień, ale jednocześnie piękna i poruszająca.

polski

During the concert of the National Polish Radio Symphony Orchestra in Katowice conducted by Lawrence Foster, we will listen to fascinating works by four composers who, on the one hand, set the horizons of contemporary music, and on the other, engaged in a creative dialogue with the past.

The first piece in the program is the sensual and dreamlike Prelude to "Afternoon of a Faun"   by Claude Debussy, based on a poem by Stéphane Mallarmé. Although it was initially highly controversial due to its unconventional harmony, it quickly took a permanent place in the repertoire. It also delighted the author of the literary original, who wrote: "Your illustration for Afternoon of a Faun not only does not create dissonance with my text, but also goes further in nostalgia and light, subtly, with overpowering feeling and grandeur." The famous composer and conductor Pierre Boulez stated that the creation of this work is the beginning of musical modernity.

Alban Berg, in turn, belonged to the artists of the avant-garde-oriented Second Viennese School, which set itself the goal of abandoning the principles of traditional harmony. However, unlike Arnold Schoenberg and Anton Webern, this composer referred to functional tonality, which makes his works more accessible, emotional and lyrical than the works of the two authors mentioned above. Berg wrote Sieben frühe Lieder in 1905–1908. He originally wrote it for voice and piano, and the orchestral version was written much later, in 1928.

Fünf Orchesterstücke ( Five Pieces for Orchestra ) was composed by Schoenberg in 1909, during a particular and difficult period for him, when he was experiencing a personal and creative crisis. This also translated into an anxious, dark expression for the new works. At the request of the publisher, the author gave these compositions the titles: Premonitions , Past , Colours , Perypetie and Obbligato Recitative . They reflect the times in which the works were created, the times of fascination with Freudian psychoanalysis and the unconscious that is key to it. The static sound of the third movement, which Schönberg associated with the flickering of the sun on the surface of a lake, is delightful. The artist used a revolutionary technique in itKlangfarbenmelodie (literally it means "melody of sound colors"), consisting in the smooth transfer of sounds in chords between different instruments.

Finally, we will listen to György Ligeti 's Double Concerto for Flute, Oboe and Orchestra . It was written in 1972, so it is the latest composition on the program that evening. Although the Hungarian artist was perceived as a radical innovator, he himself emphasized in his writings and statements his fascination with early music, especially the extremely complicated Dutch polyphony of the Renaissance period. The double concerto is a great example of this - it is extreme music, evoking a mood of horror and eerieness due to long-held dissonant chords, but at the same time beautiful and moving.

English

Narodziny muzyki współczesnej by Various, Ab (2021/2021), Dirigat Lawrence Foster, NFM (Narodowe Forum Muzyki), Breslau, Polen

Aufführungskredite (Besetzung & Produktionsteam )

Besetzung

Produktionsteam

Ensemble

Programm, Über & Zusammenfassung

Fotos

Weiterführende Literatur

Aufführungstermine & Spielstätten

Veranstaltungsorte