Tchaikovsky 5 & Florian Noack plays Medtner by Beethoven, Medtner, N. K., Tchaikovsky, P. I., Dv. 19 Abr. 2024, De (2024/2024), Director musical Antony Hermus, Auditorium de Lyon, Lyon, France

HET NOODLOT DAT PROBEERT TE ONTSNAPPEN Coriolanus was een Romeinse patriciër die na enkele militaire successen consul probeerde te worden. Toen dat niet lukte, keerde hij zich tegen Rome. Hij sloot een verbond met een vijandig volk en belegerde zijn eigen thuisstad. Op het hoogtepunt van de strijd zond Rome een groep vrouwen naar Coriolanus om te onderhandelen, daaronder ook zijn eigen echtgenote en zijn moeder. In de toneelouverture die Beethoven schreef voor Heinrich Joseph von Collins Coriolanus-tragedie, botst Corionalus’ heerszuchtige karakter met de cantilene-achtige smeekbeden van zijn moeder. De Belgische pianist Florian Noack houdt ervan het publiek minder gekend werken te presenteren en wordt daarom alom geroemd. In dit concert voert hij het Eerste pianoconcerto uit van de Russische componist Nikolai Medtner, een tijdgenoot en vriend van Rachmaninoff. Net als deze laatste bleef Medtner in woelige tijden trouw aan de westerse klassieke traditie en componeerde virtuoze, hoogromantische composities. Zijn titanische Eerste pianoconcerto, geschreven tijdens de Eerste Wereldoorlog, is een van Medtners beste werken. Samen met het Belgian National Orchestra onder leiding van Antony Hermus zal Nikolai Medtner dit pianoconcerto aan het einde van dit seizoen ook op cd opnemen. Tchaikovsky schreef zijn Vijfde symfonie in 1888, op het hoogtepunt van zijn artistieke kunnen. Eén thema – een soort ‘idee fixe’ in navolging van Berlioz’ Symphonie fantastique – duikt in alle vier de bewegingen op. Velen interpreteren dit thema als het noodlot, maar “waar in Beethovens Vijfde symfonie het noodlot aan de deur klopt,” aldus een recensent net na de première op: “daar probeert in Tchaikovsky’s Vijfde symfonie het noodlot te ontsnappen”. De eerste beweging begint met een donker andante, gespeeld door de klarinetten. Voordat dit deel in mineur afsluit, duikt er in een geanimeerd allegro echter nog heel wat kinderlijke levensvreugde op. De tragische openingsmaten van de tweede beweging leiden een prachtige hoornmelodie in, die als een zonnestraal plots doorheen het sombere wolkendek breekt. De derde beweging is een wals waarop het noodlot weinig grip krijgt. In de vierde beweging verschijnt het thema terug ten tonele, maar nu in majeur – om dan uiteindelijk te culmineren in een triomfantelijke mars.